trả lời một số thắc mắc thường gặp của phụ huynh 

về việc tiêm chủng vacxin cho con

1. Việc tiêm nhiều loại vacxin hoặc tiêm cùng lúc ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

BS trả lời: Xin nói ngay rằng, tiêm vắc xin hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe. Hiện có nhiều sản phẩm phối hợp, tức nhiều loại vacxin trong cùng một mũi tiêm, để khỏi phải tiêm nhiều lần. Trước đây, để phòng viêm não mủ HIB và ho gà, uốn ván, bại liệt, trẻ phải tiêm ít nhất 2 lần; nhưng bây giờ chỉ cần tiêm một mũi Pentact-HIB. Tuy nhiên, với vacxin sống giảm hoạt lực thì không thể tiêm cùng lúc vì chúng sẽ gây tương tác thuốc, còn gọi là cạnh tranh kháng thể. Chẳng hạn, vacxin thủy đậu và vacxin quai bị phải tiêm cách nhau ít nhất một tháng mới có tác dụng.

Trong thực tế, không có trường hợp mắc hai bệnh cùng lúc, vì khi đã mắc bệnh thì không thể tiêm vacxin nữa mà phải điều trị. Vacxin chỉ để phòng ngừa trước khi nhiễm bệnh. Trong trường hợp vừa tiêm phòng viêm gan B nhưng sắp đi du lịch, muốn tiêm vacxin khác như cúm chẳng hạn, thì nên báo cho bác sĩ biết ngày tiêm viêm gan để được tư vấn hợp lý. Cũng có một vài trường hợp người chích ngừa vacxin bị tác dụng phụ nhưng rất thấp.

2.Theo bác sĩ, nên ưu tiên tiêm loại vacxin nào?

BS trả lời: Đối với trẻ em dưới một tuổi, 7 loại vacxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng là ưu tiên. Bởi ở độ tuổi này, trẻ chưa tiếp xúc với môi trường sinh học (lối sống, thói quen) cũng như môi trường bệnh, cần tiêm phòng để hạn chế các bệnh tật về sau. Đối với người lớn, nếu làm việc ở môi trường dễ lây nhiễm hoặc đi đến vùng có bệnh dịch thì nên ưu tiên tiêm các vacxin như viêm gan A, B. Người đi du lịch nên tiêm viêm não Nhật Bản, cúm, thương hàn. Với các loại bệnh khác, nếu có điều kiện thì nên tiêm.

3.Tác dụng phụ có biểu hiện như thế nào và cách khắc phục ra sao?

BS trả lời: Tùy theo loại vacxin. Biểu hiện chung thường là sưng, nóng, đỏ, đau ở vùng tiêm, hoặc bị ngứa, nhức đầu, mỏi mệt, đau cơ, đau khớp… Sau khoảng 3-4 ngày là hết. Cũng có trường hợp bị sốc thuốc nhưng rất hiếm. Nếu bị sốc, cần đến nơi tiêm để xử lý tại chỗ, hoặc đến trạm y tế gần nhất để theo dõi; nếu nặng thì nên đưa lên tuyến trên để hội chẩn và điều trị.

4.Có nên xét nghiệm trước khi tiêm phòng không?

BS trả lời: Trong các bệnh như viêm gan A, B, C, trẻ dưới 16 tuổi không cần xét nghiệm, cứ chích đại trà. Còn người lớn nên đi xét nghiệm trước khi tiêm.

5.Khoảng cách giữa 2 lần chích ngừa là bao lâu? Nếu trễ 1 mũi thì sao?

Bác sĩ Trương Hữu Khanh – Trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Không có khoảng thời gian tối thiểu giữa các liều vắc-xin bất hoạt khác nhau. (Vắc-xin bất hoạt như: vắc-xin bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, Hib, viêm gan A, B, não mô cầu, viêm não Nhật Bản B…)

Tuy nhiên, có khoảng thời gian tối thiểu giữa các vắc-xin cùng loại. Ví dụ: 2 mũi viêm gan A cách nhau ít nhất 6 tháng. Viêm não Nhật Bản B, mũi thứ hai cách mũi thứ nhất 1 tuần, mũi thứ ba cách mũi thứ nhất 1 tháng hoặc 1 năm đều được.

Vắc-xin sống như Sởi-Quai bị-Rubella, Trái rạ, Lao, Bại liệt uống (OPV) nếu không được chủng ngừa cùng lúc thì phải cách nhau ít nhất 4 tuần.

Bất cứ trình tự thời gian giữa các vắc-xin sống và vắc-xin bất hoạt, hoặc vắc-xin sống đường uống và bất cứ loại vắc-xin khác, đều chấp nhận được.

Nếu chích ngừa trễ, không cần phải bắt đầu lại từ đầu, chích mũi bị trễ và tiếp tục các mũi theo lịch. Nói cách khác, chỉ áp dụng khoảng thời gian tối thiểu giữa 2 mũi cùng loại mà không cần tính thời gian tối đa.

Người đưa tin: Nguyễn Thị Như Thục 

Ngày đăng: 05/9/2016